Verveling bij kinderen en jongeren....

Waarom dit belangrijk is, en hoe je hen helpt om weer zelf te spelen.

“Wat moet ik doen?”

“Het is saai.”

“Mag ik op de iPad?”

Zodra er even geen activiteit gepland is, hoor je het: verveling.

En bij veel ouders zorgt dat voor onrust. Ze voelen zich verantwoordelijk om hun kind bezig te houden, bang dat ze ‘niks leren’ of ‘zich niet goed voelen’.

Maar wat als verveling net iets is dat kinderen wél nodig hebben?

Vervelen is niet nutteloos, het is waardevol

Vervelen is geen leegte. Het is een pauze.

Een moment zonder prikkels van buitenaf. En net in dan ontstaat iets belangrijks:

• innerlijke rust

• creativiteit

• eigen ideeën

• zelfsturing

Als kinderen zich vervelen, worden ze uitgedaagd om van binnenuit iets te bedenken.

En dat is iets wat ze hun hele leven nodig gaan hebben.

Waarom vinden we verveling dan zo moeilijk?

Onze dagen zitten vaak vol.

We plannen, regelen, organiseren.

Ook kinderen volgen vaak een druk schema: school, opvang, hobby’s, schermtijd.

Geen wonder dat verveling plots voelt als iets dat niet klopt.

Maar verveling is geen probleem. Ook al hoor ik vaak veel frustraties bij ouder hierrond. "Wij hadden vroeger niks", hoor ik ze wel vaak zeggen... Het is een natuurlijk signaal van: ik heb even niks te doen, dus ik mag zelf iets kiezen.

En dat is net gezond.

Wat leert een kind door zich te vervelen?

1. Zelf iets verzinnen

Wanneer niemand zegt wat er moet gebeuren, gaat een kind zelf denken.

Misschien bouwt het iets, tekent het, verzint het een spel, of zit het gewoon wat te dromen.

Dat lijkt niks, maar het is precies hoe verbeelding en creativiteit groeien.

2. Omgaan met stilstand

In het leven is niet alles altijd fijn, interessant of boeiend. Kinderen die leren verdragen dat het even saai is, bouwen aan hun veerkracht.

Ze leren: ik kan dit aan, ik kan iets vinden om te doen.

3. Rust toelaten

Een kind dat zich verveelt, heeft tijd om tot rust te komen.

Even geen prikkels, geen drukte, geen verwachtingen.

Dat helpt om emoties te verwerken en terug in balans te komen.

Maar hoe help je kinderen om weer zelf te spelen?

Sommige kinderen lijken het verleerd te zijn of hebben dit altijd moeilijk gevonden.

Zodra er geen activiteit voorzien is, komen ze naar jou:“Wat moet ik doen?”“Wil jij met mij spelen?”Of ze blijven hangen, zonder echt iets op te starten.

Zelfstandig spelen komt nochtans niet vanzelf.

Het is iets dat groeit, net als leren fietsen. En zoals bij fietsen heeft een kind in het begin wat steun nodig.

Hieronder vind je manieren om dit te begeleiden, zonder het zelf over te nemen.

1. Zorg voor een uitnodigende speelomgeving

Kinderen spelen gemakkelijker als hun omgeving uitnodigt tot ontdekken.

Dat hoeft geen volle speelkamer te zijn. Integendeel.

Te veel speelgoed tegelijk kan net averechts werken.

Wat helpt:

• zet een paar materialen zichtbaar klaar

• wissel af: een bouwhoekje, wat tekenspullen, een knuffel met kleertjes

• hou het simpel: een doos, een laken, wat dierenfiguurtjes doen vaak al wonderen

2. Start samen, maar stap langzaam terug

Als je merkt dat je kind niet op gang raakt, speel dan kort mee.Begin samen met iets kleins, zoals een verhaaltje maken met knuffels.

Zeg dan op voorhand:“Ik speel even mee en daarna ga ik koffie drinken. Jij mag dan verder spelen.”

Zo geef je veiligheid én vertrouwen: ik mag spelen, en ik kan het ook alleen.

3. Geef vertrouwen in plaats van suggesties

Probeer zinnen als:

• “Ik weet zeker dat jij iets zal vinden om te doen.”

• “Je mag eens rondkijken en kiezen waarmee je start.”

• “Je hoeft je niet te haasten. Neem je tijd.”

Vermijd een lange lijst met opties.

Als jij blijft sturen, leert je kind niet ontdekken wat het zélf wil doen.

4. Laat je kind zich vervelen zonder oordeel

Zeg gerust:“Het is oké om je even te vervelen. Soms komt daar net iets fijn uit.”

Als jij dat gevoel niet ongemakkelijk maakt, hoeft je kind dat ook niet te doen.

5. Verwacht geen uren alleen spel van bij het begin

Zelfstandig spelen is iets dat stap voor stap groeit.

Soms lukt het maar vijf minuten.

Bouw het langzaam op.

Geef ruimte, herhaal je vertrouwen, en wees geduldig.

Kinderen die terug leren spelen, krijgen niet alleen plezier…maar ook grip op zichzelf, verbeelding en zelfvertrouwen.

En wat met jongeren die zich vervelen?

Bij jongeren ziet verveling er anders uit dan bij jonge kinderen.

Ze hangen rond, liggen op bed, zuchten eens diep of staren uit het raam.Gamen en online zijn is het enige dat ze willen doen. Zijn er regels rond schermtijd dan heb je gegarandeerd elke dag discussie. Ze hebben geen zin om iets te doen, maar ook geen rust in hun lijf.

Je hoort uitspraken als:“Er is toch niks te doen.”“Waarom zou ik?”“Ik weet niet wat ik wil.”

Voor ouders voelt dat vaak frustrerend: Waarom doet hij niks? Waarom komt hij niet in beweging?

Maar achter die stilstand zit vaak veel meer dan luiheid of onwil.

Verveling bij jongeren is zoeken naar richting

De puberteit is een fase waarin jongeren zichzelf opnieuw moeten uitvinden.

Wat ze vroeger fijn vonden, boeit hen niet meer.

Wat hen nu wél interesseert, weten ze vaak nog niet.

Ze voelen een drang naar vrijheid, maar ook een angst om te falen of buiten de groep te vallen.

In die zoektocht ontstaat ruimte. En net die ruimte kan voelen als... verveling.

Vervelen als teken van ontwikkeling

Verveling in de puberteit is vaak geen leegte, maar een overgang:

• van kind naar jongvolwassene

• van gestuurd worden naar zelf kiezen

• van spelen naar betekenis zoeken

Dat is geen gemakkelijke beweging.

Het vraagt tijd, ruimte, en een zekere traagheid. En laat net die traagheid bijna onbestaande zijn in onze maatschappij.

Als ouder zie je misschien passiviteit, maar inwendig is je kind aan het schuiven.

Bezig met vragen als: Wie ben ik? Wat interesseert mij echt? Wat wil ik met mijn tijd?

En het antwoord daarop komt zelden snel. Ze zullen hierdoor ook sneller babbelen met leeftijdsgenoten dan met jou als ouder. Door hen voelen ze zich (denken ze) begrepen.

Wat kan jij doen als ouder?

• Laat het er zijn. Verveling is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een proces dat ruimte nodig heeft.

• Wees mild. Pubers zijn niet lui (en ik weet dat jij nu denkt dat die van jou het wel is). Ze zijn zoekend. En dat zoeken lijkt van buitenaf soms als stilstaan.

• Blijf nabij zonder te sturen.Een simpele: “Ik zie dat je niet goed weet wat je met je dag wil doen. Dat is soms moeilijk, hé.” kan al genoeg zijn.

• Zet geen druk op actie.Verveling hoort bij zelf ontdekken. Zodra het een opdracht wordt (ga nu eens iets doen), sluit de deur zich vaak weer.

In de volgende blog neem ik je mee in de leefwereld van jongeren die veel tijd online doorbrengen,en onderzoeken we hoe je als ouder in verbinding kan blijven.

Veel verveelplezier!

Liefs,

Rita